Drie oktober!
Dat kan natuurlijk maar één ding betekenen: hutspot, zeker als je zoals ik geboren en getogen bent onder de rook van Leiden. De haring en wittebrood (al dan niet met korenwijn) voor ontbijt laat ik meestal achterwege. Ook daarvoor zijn echter jaarlijks duizenden gegadigden te vinden.
Leidens Ontzet
Natuurlijk is Leidens Ontzet als grootste openluchtfeest boven de grote rivieren vanzelf een groot eetfestijn. Het Ontzet van Leiden begon in 1574 echter met de ontdekking van een keteltje hutspot door Cornelis Joppensz bij de Lammeschans. De traditie van de hutspot wordt in Leiden omstreken tot op heden in brede kring voortgezet, met hutspot op de scholen, thuis, in restaurants en op straat.
Hutspot
De hutspot van vandaag is echter wel iets anders dan de hutspot die Cornelis in het keteltje aantrof. Iedereen kent hutspot tegenwoordig als een mengsel van peen, uit en aardappel, maar in 1574 hadden we hier natuurlijk nog helemaal geen aardappelen. Rookworst zal er vast ook niet bij gezeten hebben, maar klapstuk zou dan wel weer kunnen. Hoewel, ik betwijfel of de legerrantsoenen zo gul waren.
Enig speurwerk leidt tot de conclusie dat in de Spaanse hutspot volgens de overlevering vooral een samengeraapt stoofpotje was. Zo’n legerkamp was immers vast ook geen vetpot. Hoe dan ook, waarschijnlijk zaten er peen, ui, pastinaak en wat vlees in. Verder heb ik ook regelmatig gehoord dat er destijds bonen in zaten.
Deze ontzettende hutspot ligt qua ingrediënten dichter bij die oerversie en is qua smaak aangepast aan die van mij. Ik ben ondanks mijn jeugd niet zo dol op Hollandse hutspot. Voor bite, smaak en Spaansigheid voeg ik uitgebakken chorizo toe. Dat kun je naar believen vervangen door (vega)spekjes, gefrituurde uitjes, worst of natuurlijk klapstuk. Wat de peen en ui betreft: gemak dient de mens. Natuurlijk kun je zelf gaan raspen, maar ik doe echt niet moeilijk over een zakje geraspte peen en ui van AH.
Natuurlijk zijn er ook allerlei varianten mogelijk. Zo begreep ik uit Koken met Van Boven dat de Leidse burgemeester een appeltje door de hutspot doet, en Yvette van Boven zelfgemaakte sambal badjak. Genoeg om dit jaar te proberen dus.
Zo maak je hutspot voor 2 personen:
- Kooktijd: 40 minuten
- 400 gram gesneden peen en ui of 450-500 gram ongesneden (ivm snijverlies)
- 300 gram pastinaak of peterseliewortel
- 1 blik reuzenbonen/limabonen (van die grote Spaanse witte bonen), afgespoeld en uitgelekt
- 1 bouillonblokje
- 100 gr chorizo, ontveld en in kwart blokjes
Zo maak je het
Snijd of rasp de pastinaak of peterseliewortel en – indien nodig – de peen en ui. Doe de groenten met het bouillonblokje en voeg water toe tot de groenten op 4 cm na onder staan. Breng de zaak aan de kook en laat vervolgens op laag vuur met het deksel op de pan 25-30 minuten koken tot de groenten. Dan zouden de groenten gaar en stampbaar maar niet te zacht moeten zijn.
Bak ondertussen de blokjes chorizo in een scheutje olie krokant. Voeg de bonen toe als de groenten klaar zijn en roer om. Stamp het geheel vervolgens op laag vuur door elkaar, zo worden de bonen vanzelf warm.
Stamp de boel niet te fijn, het is lekker als je de groenten nog herkent. Hutspot hoort trouwens een beetje vloeibaar/soepig, dus maak je geen zorgen als het niet op gewone stamppot lijkt, dat is de bedoeling.
Schep als laatste de stukjes worst met een halve eetlepel van hun bakvet door de hutspot.
Laat hier weten wat je er van vindt